Được xây dựng từ những chiếc container tái chế kết hợp kết cấu thép, sân vận động 974 đã được Qatar đóng cửa sau 7 trận đấu của World Cup và chờ dỡ bỏ.
Sân vận động 974 gần cảng Doha, Qatar là nơi chứng kiến chiến thắng 4-1 của Brazil trước đối thủ Hàn Quốc. Đây là trận đấu World Cup 2022 thứ 7 và cũng là cuối cùng được tổ chức trên sân vận động này trước khi nó bị dỡ bỏ hoàn toàn.
Trước đây được gọi là Ras Abu Aboud, sân với sức chứa 40.000 khán giả này là sân vận động tạm đầu tiên được thiết kế để có thể dỡ bỏ hoàn toàn trong lịch sử World Cup.
974 được thiết kế bởi công ty kiến trúc Tây Ban Nha Fenwick Iribarren Architects, hợp tác cùng các kỹ sư của công ty Schlaich Bergermann Partner và công ty tư vấn kỹ thuật Hilson Moran.
Sân vận động 974 ở Doha, Qatar
Được khởi công vào năm 2018 và khánh thành vào cuối tháng 11/2021, sân vận động này được tạo nên từ 974 chiếc container tái chế và khung thép trên một khu đất rộng khoảng 450.000 mét vuông.
Không chỉ liên quan tới số lượng container sử dụng, cái tên 974 còn được đặt theo mã điện thoại quốc tế của Qatar. Dù là một sân vận động tạm, 974 nằm ở vị trí chiến lược gần sân bay quốc tế Hamad, sân bay Doha và cảng Doha.
Các container nhiều màu sắc được sử dụng làm các khối lắp ráp của sân vận động, đồng thời được cải tạo thành phòng tắm, nhà vệ sinh, cầu thang hay quầy bán đồ ăn uống.
Thiết kế của sân vận động không chỉ khiến nó hấp dẫn về mặt hình ảnh, mà còn đảm bảo hiệu quả về chi phí do ít sử dụng vật liệu hơn so với các sân truyền thống. Tuy nhiên, Qatar không đưa ra con số cụ thể về chi phí xây dựng sân vận động này.
974 là sân vận động duy nhất Qatar xây dựng cho World Cup mà không sử dụng hệ thống điều hòa không khí. Sân vận động được thông gió tự nhiên do thiết kế và vị trí gần biển. Đồng thời, 974 cũng chỉ tổ chức các trận đấu buổi tối, khi thời tiết ở Qatar mát mẻ hơn.
Công ty Fenwick Iribarren Architects cho biết ý tưởng xây dựng 974 là để tránh tạo ra một sân vận động gần như không được sử dụng sau khi World Cup kết thúc, như những gì từng xảy ra với các dự án sân vận động khổng lồ ở Nam Phi, Brazil và Nga.
Qatar chưa cho biết chi tiết về kế hoạch hậu tháo dỡ, nhưng ban tổ chức cho hay các container có thể được tái sử dụng để xây dựng một sân vận động có cùng quy mô ở những nơi khác, hoặc nhiều sân nhỏ hơn, hay có thể được chuyển tới những quốc gia khác cần xây dựng cơ sở hạ tầng.
Ủy ban Tối cao về FIFA World Cup Qatar 2022 (SC) cho biết 974 đã đạt chứng nhận 5 sao của Hệ thống Đánh giá Bền vững Toàn cầu (GSAS) về cả xây dựng và thiết kế.
“Sân vận động 974 được xem như biểu tượng đáng tự hào về tính bền vững và đổi mới”, Chủ tịch SC Yasir Al Jamal chia sẻ.
“Chúng tôi coi địa điểm đầy sáng tạo này là yếu tố thay đổi cuộc chơi cho những người tổ chức sự kiện lớn trong tương lai”, Hassan Al Thawa, tổng thư ký SC, nói thêm.
Nhiều chuyên gia cũng ca ngợi mô hình sân vận động tạm này.
“Thiết kế để tháo dỡ là một trong những nguyên tắc chính của xây dựng bền vững. Nó cho phép khôi phục một địa điểm xây dựng hoặc tái sử dụng nó cho mục đích khác”, Karim Elgendy, chuyên gia tại Viện Chatham House ở London, người từng là cố vấn khí hậu cho World Cup, nói.
Carbon Market Watch, nhóm giám sát môi trường theo dõi kế hoạch bền vững cho World Cup của Qatar, cho biết liệu sân 974 có thải ra lượng carbon thấp hơn so với các sân xây cố định hay không phụ thuộc vào số lần, cũng như khoảng cách vận chuyển và lắp ráp lại.
Sân vận động 974 ở Doha, Qatar hôm 17/11. Ảnh: Reuters.
FIFA và Qatar thừa nhận điều này trong một báo cáo ước tính lượng khí thải của sân. Nếu 974 chỉ được tái sử dụng một lần, họ ước tính khí thải của nó sẽ thấp hơn các sân vận động cố định, miễn là khoảng cách vận chuyển nhỏ hơn 7.000 km.
Họ thêm rằng nếu được tái sử dụng nhiều lần, nó có thể được vận chuyển xa hơn và vẫn gây ô nhiễm ít hơn sân vận động được xây cố định, vì xây dựng nhiều sân vận động mới tốn năng lượng hơn nhiều.
“Năng lượng cần thiết để tháo dỡ và vận chuyển các bộ phận của công trình rõ ràng cần phải được ước tính, nhưng nó không có khả năng vượt quá lượng carbon có trong vật liệu xây dựng”, Elgendy cho hay.
Thiết kế độc đáo của sân vận động 974 thực sự hấp dẫn khán giả. Trong các trận đấu, người hâm mộ ra vào sân đều tìm cách chụp ảnh với công trình này.
Jhonarel Minoza, cư dân Qatar 42 tuổi gốc Philippines, kể cô đã háo hức ra sao trước trận đấu ở sân 974 hôm 2/12, khi nghe về thiết kế độc đáo của nó. “Tôi đã thực sự tò mò khám phá xem họ đã xây nó như thế nào. Khi vào trong sân, tôi chỉ chăm chăm đi tìm câu trả lời”, cô nói.
Theo VnExpress
